Torna nedir?

Torna nedir?

Kesici ucu sabit tutup, iş parçasını döndürerek, parçaların talaş kaldırma metoduyla işlenmesini temin eden tezgah tipi. Kullanılışı çok eskidir. Günümüzdeki şekillerini 18. asırda almışlardır. Diğer tezgah tiplerinden hemen hepsinin torna tezgahlarından örnek alınarak yapılmış oldukları söylenebilir. Başlıca torna tipleri: 1. Paralel torna (Üniversal torna) tezgahları, 2. Revolver torna tezgahları, 3. Otomatik tornalar,

4. Kopya torna tezgahları

Paralel torna: Bunlara paralel sıfatı verilmesinin sebebi, kesici ucun esas hareketinin parça eksenine paralel olmasıdır. İşlenecek parça umumiyetle iki punta arasında taşınır veya iş mili burnuna takılan bir aynaya bağlanır. İş parçası puntalar arasına bağlanarak bir fırdöndü yardımıyla döndürülebildiği gibi, kısa iş parçaları halinde iş mili burnuna takılan bir ayna üzerine de tespit edilebilir. Aynaların birkaç çeşiti vardır. Düz ayna, asimetrik parçaların bağlanmasına yarar. Üç çeneli aynalarda çeneler tek kumandayla hareket eder.Başka tip aynalar da mevcuttur. Bunlara ülkemizde Amerikan aynası adı verilir.

Revolver torna tezgahları: Bunların paralel tornalardan farkı revolver, yani dönebilir bir takım taşıyıcının mevcudiyetidir. Bu dönen takım taşıyıcı genellikle altı köşeli olup, her köşesi üzerine özel birer tespit tertibatı yardımıyle ayrı görevleri olan takımlar takılabilir. Gaye; takımları döner kafa üzerinde hazır bulundurarak takım veya tezgah değiştirme gibi verimli olmayan zamanı en aza indirmek, böylece işleme zamanını, dolayısı ile parça maliyetini azaltmaktır. Ayrıca hazır bulunan birkaç taraflı ve karşılıklı kalem taşıyıcı yardımı ile iş parçasının çeşitli işleme kademelerini sırayla seri olarak yapmak mümkündür. Bu tezgahlar gerek basit, gerekse karışık şekilli parçaların küçük orta ve hatta büyük seriler halinde işlenmesinde elverişlidirler.

Otomatik tornalar: Küçük iş parçalarının, bilhassa çubuk malzemeden hareketle kütle imalatı için kullanılır. Bu tezgahlarda parçanın tespiti takım değiştirilmesi gibi zaman kaybına sebep olan süreleri, el yerine otomatik tertibat kullanıldığından revolver tornalara göre daha kısadır. Ayrıca bir işçinin birkaç tezgaha aynı anda bakması mümkün olduğundan, işçi ücretinden de tasarruf edilmiş olur. Otomatik tornalarla pirinç, duralüminyum cinsinden hafif alaşımlar, yumuşak, orta, sert özel çelikler, otomat çelikleri işlenir. Yarı otomatik tornalar tam otomatik tornalardan daha farklı maksatlar için kullanılır. Elle tespit edilen parçaların işlenmesi için elverişlidir. Böylece bu tezgahlar çubuk malzeme yerine çapları büyük ve karışık şekilli parçaların işlenmesine elverişlidir. Türleri oldukça fazladır.

Kopya torna tezgahları: Bilhassa kalıpçılıkta yaygın kullanım alanı bulan bir torna çeşitidir. İstenen gravür (oyuntu) sert plastik malzemeden yapılmış örnek form üzerinde referans kalem dolaşmak suretiyle kalıp üzerindeki esas form elde edilir. İşleme 1 veya 2-3 ayarla bitirilir.

Bunların dışında düşey torna tezgahları, ağır torna tezgahları ve elektronik kumandalı ve yarı otomatik tezgahlar seri imalat yapan fabrikalarda mevcuttur.

Sözlükte "torna" ne demek?

1. Ağaç ya da metal eşyaya yuvarlak bir biçim vermek için kullanılan çarklı tezgah.

Torna kelimesinin ingilizcesi

[Torna] v. return, go back, come back, be back, become again
n. return, act of going or coming back, act of giving back
v. turn down; dial; transform
Köken: İtalyanca